Şah Damar Ameliyatı
Şah Damar Ameliyatı
Şah damarı ameliyatı ne zaman yapılır?
Şah damarı ameliyatı endarterektomi felç tehdidi oluşturacak düzeydeki darlıkta, hastanın bu nedenle kalıcı ya da geçici felç geçirmesinde, konuşma bozukluğu, körlük gibi sorunlar oluştuğunda yapılmalıdır.
Kişinin son 6 ayda hafif derecede geçici felç olması ve şah damarında % 50 oranından fazla darlık olması halinde
Şah damarda ileri seviyede % 70 üzerinde darlık olması, ancak yakınması olmayan hastalarda felç riskinin artması nedeniyle ameliyat yapılmalıdır.
Koroner damar hastalığı nedeniyle kalp bypass ameliyatı geçirmesi gereken hastalarda, şah damarı ameliyatı planlamaya göre önce ya da sonra yapılabilir.
Şah damarı ameliyatı nasıl yapılır?
Ameliyat yapılmadan önce hastalara bazı tetkikler yapılmalıdır. Renkli doppler ultrasonografi, manyetik rezonans, anjiyografi tetkikleri bunda en önemli yardımcıdır. Şah damarı ameliyatı damardaki kritik darlık için yapılır.
Şah damarı ameliyatı sırasında hastanın boynu LOKAL ANESTEZİ ile uyuşturulur ya da genel anestezi uygulanır. Bölge antiseptik solüsyonla temizlenerek, 2-3 cm kadar kesi açılır. Buradan şah damara ulaşılır. Bu alanda oldukça fazla sayıda damar ve sinir bulunduğundan, ameliyatın uzman bir kalp damar cerrahı tarafından yapılması önemlidir. Hastaya kan pıhtılaşmasını önleyen pıhtılanma önleyici madde damardan verilir. Şah damarı aşağıdan ve yukarıdan geçici klempler yardımıyla sıkıştırılır. Daha sonra damar uzun şekilde açılır ve darlığa yol açan plak iç katmanla birlikte sıyrılır ve çıkarılır (Endarterektomi). İşlemler bitince damar yama gibi yabancı bir madde kullanmadan kapatılır. Şah damarına yerleştirilen pensler kaldırılır ve kan akımı yeniden sağlanır. Şah damarı ameliyatının süresi ortalama 1 saat sürer.
Şah damarı ameliyatının olası yan etkileri
Bu tedavi hastalarda felç ve inme riskini azaltsa da, hastaların ameliyat yapılırken de çok azda olsa felç olma riski bulunmaktadır. Ancak bu oran % 1-3 kadardır. Ayrıca ameliyat boyundan yapıldığından, sinirlerin zarar görmesi ve bundan dolayı ses kısıklığı, dil hareketlerinde kısıtlama, yutma güçlüğü gibi sorunlarda meydana gelebilir. Ancak bu etkiler genellikle geçici olur. Ameliyatın riskini arttıracak etkenler arasında ise; hastanın yüksek kan basıncı, beyin damarlarındaki ileri seviyedeki darlıklar ve tıkanıklık, hastanın şeker hastası olması ve daha önceden inme geçirmesidir.
Şah damarı ameliyatından sonra nelere dikkat edilir?
Hastalar ameliyattan sonra birkaç gün hastanede kalırlar. Hastanın beyin fonksiyonları, kesi yerinde kanama, kan basıncı kontrolleri yapılır. Hasta taburcu olunca 1-2 hafta ağır işlerden uzak kalmalı, araç kullanmamalı, ağrı, beyin fonksiyonlarında farklılık gibi etkiler olursa hemen doktora bilgi verilmelidir. Hastaların normal yaşamına dönmesi 2-3 haftayı bulur. Şah damarının yeniden daralmaması için, hastaların kolesterol seviyesi ve kilo kontrolüne önem vermesi, beslenmede buna uygun bir diyet uygulaması gerekir. Hastalar kan sulandırıcı ilaçlarını aksatmamalı, düzenli egzersiz yapmalıdırlar.